Namaz, tek başına kılınabileceği gibi topluluk halinde de kılınabilir. Yüce Allah birlik ve beraberliğin sağlanması için namazların cemaatle kılınmasını önemsemiş hatta bazı namazları cemaatle birlikte kılmayı zorunlu tutmuştur. Örneğin cuma ve bayram namazı camilerde cemaatle kılınmalıdır. Tek başına kılınabilen farz namazlar ise cemaatle kılındığında daha sevaptır. Bu konuyla ilgili Hz. Muhammed (s.a.v.) “Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi kat daha faziletlidir.” buyurarak Müslümanları birlikte ibadet etmeye teşvik etmiştir. Nafile namazlar genellikle tek başına kılınır. Ramazan ayına özgü sünnet olan teravih namazı, cemaatle veya tek başına kılınabilir.
Cuma Namazı
Cuma günü, Müslümanların haftalık bayramı ve buluşma günüdür. Cuma vakti geldiğinde akıllı, ergenlik çağına gelmiş, sağlıklı, hür ve yolcu olmayan Müslüman erkekler “Ey inananlar! Cuma günü namaz için ezan okunduğu zaman Allah’ı anmaya koşun; alım satımı bırakın; bilseniz, bu sizin için daha hayırlıdır.” emriyle camilere koşar ve birlikte namaz kılarlar. Cuma namazı sayesinde Müslümanlar en azından haftada bir gün bir araya gelir ve kaynaşma fırsatı bulur.
Cuma namazının farzı iki rekâttır. Cuma namazının dört rekâtlık ilk sünnetinden sonra caminin içinde iç ezan okunur. İç ezan bittikten sonra imam minbere çıkar ve cuma namazının farzlarında biri olan hutbeyi okur. Hutbe sayesinde bilgilerimiz yenilenir, iyi bir Müslüman olmak için azmimiz artar. Hutbeden sonra müezzin kamet getirir ve cemaatle birlikte cumanın iki rekâtlık farzı kılınır. Farzdan sonra dört rekâtlık son sünnet kılınır. Daha sonra isteyenler dört rekâtlık zühr-i ahir ve vaktin iki rekâtlık sünnetini de kılabilir. Cuma namazını kılan bir kimse öğle namazı kılmaz fakat herhangi bir sebepten ötürü cuma namazını kılamadıysa öğle namazını kılması gerekir.
Bayram Namazı
Müslümanlar için dinî bayramlar çok önemlidir. Mutlulukların paylaşıldığı bu günlerde Müslümanlar bayram sabahı bir araya gelir. Camilerde toplanarak birbirleriyle bayramlaşır. Birlikte namaz kılarak dua eder. Bayram namazından sonra hutbeyi dinler ve bu günün önemini bir kez daha anlar. Bayram namazı yılda iki kez cemaatle birlikte kılınır. İki rekâtlık bir namazdır ve kılınması vaciptir. Bayram namazının kılınışı şöyledir:
• Niyet edilir: “Niyet ettim Allah rızası için Ramazan/Kurban Bayramı namazını
kılmaya, uydum imama.”
• “Allahu Ekber” denir, eller bağlanır ve “Subhâneke” duası okunur.
• İmamla birlikte üç kez “Allahu Ekber” denir. İlk iki tekbirde eller kaldırılır ve yana salınır. Üçüncü tekbirde de eller kaldırıldıktan sonra yana salıverilmeden bağlanır.
• İmam yüksek sesle Fâtiha suresini, ardından da zammı sure okur.
• Rükû ve secdenin ardından ikinci rekâta kalkılır.
• İmam yüksek sesle Fâtiha suresini, ardından da zammı sure okur.
• İmamla birlikte cemaat de ellerini kaldırarak üç defa tekbir alır. Her seferinde eller yana salınır. Üçüncü tekbirden sonra eller bağlanmadan tekrar tekbir getirilerek rükûya varılır.
• Rükû ve secdeden sonra oturarak “Ettehiyyâtü, Allâhümme Salli, Allâhümme Barik ve Rabbenâ” duaları okunur ve selam verilir.
• Namazdan sonra imam minbere çıkarak hutbe okur. Hutbede günün anlam ve öneminden bahsedilir ve dua edilir. Hutbeyi dinlemek sünnettir.
Cenaze Namazı
Hz. Muhammed (s.a.v.) Müslümanın Müslüman üzerindeki haklarından birinin, vefat ettiğinde cenazesine katılmak olduğunu bildirmiş ve cenaze namazının kılınmasını emretmiştir. Cenaze namazı, vefat eden bir mümine karşı yapılan son vazifedir ve dua niteliğindedir. Hükmü farz-ı kifayedir. Yani bir Müslümanın cenaze namazını kimse kılmazsa o bölgedeki herkes Allah (c.c.) katında sorumlu olur. Müslüman olmayanların cenaze namazı kılınmaz. Cenaze namazı ayakta kılınır. Secdesi ve rükûsu yoktur. Ölen kişi yıkanmış ve kefenlenmiş bir halde cemaatin önünde, musalla denilen yüksekçe bir yere konulur. İmam önde, cemaat de imamın arkasında ayakta saf oluşturur. Cenaze namazı şu şekilde kılınır:
• Cenazeye karşı ve kıbleye yönelerek saf tutulur, niyet edilir. Bu niyette ölünün kadın veya erkek, kız çocuğu veya erkek çocuğu olduğu belirtilir.
• Niyetten sonra tekbir getirilir ve eller bağlanır. İmam ve cemaat içinden Sübhâneke duasını “vecelle senâuk” ifadesini ekleyerek okur.
• İmam ellerini kaldırmadan ikinci tekbiri alır. Allâhümme Salli ve Allâhümme Barik duaları okunur.
• İmam ellerini kaldırmadan üçüncü tekbiri alır. Herkes içinden cenaze duasını okur. Cenaze duasını bilmeyenler Rabbenâ dualarını veya bildikleri başka bir duayı okuyabilirler.
• İmam ellerini kaldırmadan dördüncü kez tekbir alır. Ardından önce sağa sonra sola selam verilir.
Teravih Namazı
Teravih namazı, Ramazan ayına mahsus bir namazdır. Ramazan ayı boyunca yatsı namazının son sünnetinden sonra vitir namazından önce kılınır. Genellikle yirmi rekât olarak kılınır. Fakat Hz. Muhammed (s.a.v.) sekiz rekât olarak da kılmıştır. Teravih namazını cemaatle kılmak daha çok sevap olsa da bu namaz tek başına da kılınabilir.
Teravih namazı, iki veya dört rekâtta bir selam verilerek kılınır. İki rekâtta selam verilirse sabah namazının sünneti gibi, dört rekâtta selam verilirse ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Her selamdan sonra Hz. Peygambere salâvat getirilir.
İslam dini birlikte ibadet etmeye çok önem verir. Bu yüzden Müslümanlar da cemaatle namaz kılabilmek için her mahalleye bir cami yaptırmaya özen gösterir. Camilerde toplanan Müslümanlar birbirleriyle tanışırlar, namaz vakitlerinde buluşurlar, sıkıntıları ve sevinçlerini paylaşırlar. Aynı safta omuz omuza vererek Allah (c.c.) katında eşit olduklarını hatırlarlar. Bayramlarda camilerde buluşup birbirleriyle bayramlaşırlar veya cenazelerde birbirlerine destek olurlar. Olağanüstü veya sıkıntılı durumlarda Müslümanlar burada toplanarak çözüm üretirler. Yardıma ihtiyacı olanlar için yardım toplarlar. Ayrıca camilerde okunan hutbeler veya verilen vaazlar sayesinde bilgilerini artırırlar. Kur’an okumayı öğrenme fırsatı bulurlar. Bu yüzden camiler Müslümanlar için önemli ve kutsal mekânlardır.
Namazı Bozan Durumlar Nelerdir?
Namaz kılarken dikkat etmemiz gereken bazı durumlar vardır. Bu durumların gerçekleşmesi durumunda namazımız bozulur ve namazı tekrar kılmamız gerekir. Namazı bozan bazı durumlar şunlardır:
• Namazın farzlarından birini yerine getirmemek,
• Namazda konuşmak,
• Dışarıdan bakıldığında kişinin namaz kıldığı anlaşılmayacak şekilde farklı davranışlar yapmak,
• Kıble yönünden ayrılmak,
• Bir şey yiyip içmek,
• Kişinin kendi işiteceği kadar gülmesi namazı, yanındakinin işiteceği kadar gülmesi ise hem namazı hem de abdesti bozar.