Namaz vaktinin geldiğini bildirmek için ezan okunur. Ezanla Yüce Allah’ın birliği ve büyüklüğü ilan edilir, Müslümanlar namaza çağırılır. Günde beş vakit yapılan bu çağrı, Müslümanları Allah’ın (c.c.) huzurunda toplar. Ezan okunduğunda Müslümanlar dünya işlerine bir süre ara verir ve Allah’ı (c.c.) anmaya yönelir. Her gün belirli zamanlarda okunan ezanlar bize her ânımızın değerli olduğunu hatırlatır.
Kâmet; gerek tek olarak gerekse cemaatle namaz kılarken farz namazların öncesinde “hayye ale’l-felah”tan sonra ‘namaz ibadeti başlamak üzeredir.’ anlamına gelen “kad kâmeti’s- salâh” cümlesinin ezana eklenip okunmasıdır. Ezandan biraz daha hızlı okunan kamet, namazın başladığını ifade eder.
İLK EZAN VE İLK MÜEZZİN
Namaz Mekke Dönemi’nde farz kılındığı halde Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Medine’ye hicretine kadar namazın vakitlerini bildirmek için bir yol düşünülmemiştir. Medine Dönemi’nde ise Müslümanlar zaman zaman bir araya toplanıp namaz vakitlerini gözetirlerdi.
Bir süre namaz vakitlerinde sokaklarda “es-salah, es-salah (namaza namaza!)” diye çağrıda bulunulduysa da bu yeterli olmuyordu. Namaz vaktinin geldiğini bildiren daha etkili bir yönteme ihtiyaç vardı. Çan çalmak, boru öttürmek, bayrak dikmek ve ateş yakmak gibi teklifler yapıldı. Hz. Peygamber başka dinleri çağrıştıran bu yöntemleri kabul etmedi. Bu sırada sahabeden Abdullah b. Zeyd (r.a.) Hz. Peygambere gelerek ezanın okunuşuyla ilgili rüyasını anlattı. Aynı rüyayı Hz. Ömer (r.a.) de görmüştü. Hz. Muhammed (s.a.v.) güzel sesiyle bilinen Hz. Bilal’ i (r.a.) çağırarak bu ezanı yüksek sesle okumasını emretti. Hz. Bilal (r.a.) de yüksek bir yere çıkarak sabah ezanını okudu. Böylece hicri 1. (miladi-622) yılında ilk ezan okunmuş oldu.
Namaz nasıl kılınır?
Akıllı ve ergenlik çağına girmiş her Müslümanın sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı olmak üzere günde beş vakit namaz kılması farzdır. Hz. Muhammed (s.a.v.) hangi vakitlerde ve nasıl namaz kılınacağını Müslümanlara öğretmiştir. Farz namazlarının unutulma veya uykuda kalma gibi durumlarda ilk fırsatta kaza edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Namaz, rekât adı verilen bölümlerden oluşur. İki rekâtlık bir namazın kılınışını öğrenen bir kimse, genel olarak namaz kılmayı öğrenir.
Aşağıdaki videodan iki rekatlık olan sabah namazının kılınışı takip edelim:
Kılınacak namaz iki rekâttan fazla ise “Ettehiyyâtü” duasını okuduktan sonra “Allahu Ekber” denilerek üçüncü rekâta kalkılır. Besmele çekilip Fâtiha suresi okunur. Daha sonra:
• Eğer kılınan namaz, bir farz namazı ise Fâtiha suresinden sonra bir şey okunmadan rükû ve secde yapılır. Aynı şekilde dördüncü rekât kılınarak son oturuş ve selam ile namaz bitirilir.
• Eğer kılınan namaz, bir sünnet namazı ise namazın üçüncü ve dördüncü rekâtında da Fâtiha suresinin ardından zammı sure (bir sure ya da birkaç ayet) okunarak aynı şekilde namaz bitirilir.
• İkindi ve yatsı namazının dört rekâtlık sünnetlerinde, diğer namazlardan farklı
olarak ilk oturuşta “Ettehiyyâtü” duasından sonra “Allâhümme salli ve Allâhüme barik”
duası okunur.
• Bütün namazların son oturuşunda; Ettehiyyâtü, Allâhümme salli, Allâhümme barik ve Rabbenâ duaları okunur.
Namazın aşağıdaki hareketlerini yaparken söylediğimiz sözleri hatırlıyor muyuz?
