Kaderle İlgili Kavramlar - Başarı ve Başarısızlık

İnsan kendisine verilen akıl ve iradesiyle başarıya gidecek yolları öğrenir ve tercih eder. Tercihleri sonucunda ya başarılı ya da başarısız olur. Bir tercih söz konusu olduğu için başarı veya başarısızlığın sorumluluğu insanın kendisine aittir. Örneğin, bir sporcunun başarılı olması için beslenmesine, antrenmanlarına, uyku düzenine dikkat etmesi gerekir. Bu sayede sağlıklı bir hayat sürdürerek spor yapmanın asıl amacına da ulaşması mümkün olabilir.

Hak ve adaletten ayrılarak zulüm ve haksızlıkla bir şeyleri elde etmek başarı sayılmaz. Haksızlıkla ve adaletsizlikle sözde başarılar elde etmiş insanlarla ilgili Kur’an-ı Kerim’de, “İşte bunlar dünyada da ahirette de çabaları boşa giden kimselerdir. Onların hiçbir yardımcısı da yoktur.” buyrulmaktadır. Başarı için doğruluktan ve adaletten ayrılmayanları ise Allah (c.c.) mükâfatlandıracaktır. Bu konu Kur’an-ı Kerim’de, “… Allah katından bir yardım ve yakın bir zafer vardır. İnananlara müjde ver.” şeklinde dile getirilmiştir. Bir başka ayette ise “Allah, kendisine karşı gelmekten sakınanları başarıları sebebiyle kurtarır. Onlara kötülük dokunmaz. Onlar üzülmezler de.” buyrularak başarıda asıl sırrın Allah’a (c.c.) duyulan saygıda ve bağlılıkta olduğu vurgulanmaktadır.

Başarı yolunda insanın önüne çok sayıda engel çıkabilir. Bir engelle karşılaşıldığında hemen vazgeçmek ve sorumluluktan kaçmak doğru değildir. Bu konuda Hz. Muhammed (s.a.v.) tutum ve davranışlarıyla bizlere örnek olmuştur. Mekke’de başına gelen bütün olumsuzluklara rağmen azim ve kararlılıkla insanları hak yola davet etmeye devam etmiştir. Mekke’nin yöneticileri ve ileri gelenleri ilk planda başarılı gibi görünse de sonunda Allah’ın (c.c.) inayeti ve nusretiyle Hz. Muhammed (s.a.v) başarıya ulaşmıştır.

İnanan insan başarı yolunda sorumluluklarını yerine getirdikten sonra başarının Allah’ın (c.c.) bir lütfu olduğunu da bilir. Bu konuya Kur’an-ı Kerim’de şöyle değinilmiştir: “… Ben sadece gücümün yettiği kadar ıslah etmek istiyorum. Fakat başarmam ancak Allah’ın yardımı iledir. Yalnız ona dayandım ve yalnız ona döneceğim.” Dolayısıyla başarı, azim, gayret, sebat ve sabır gibi tutum ve davranışlar Allah’ın (c.c.) bizlere bir ikramıdır.

Başarılı olmak için kişinin çalışması, çabalaması, yaptığı işlerle ilgili gerekli her türlü gayreti göstermesi ve sorumluluklarını yerine getirmesi gerekir. Bu yüzden kişi öncelikle çok çalışmalı ve başarılı olmayı Allah’tan (c.c.) beklemelidir. Çok çalışmasına rağmen arzu ettiği başarıya ulaşamayan insan da “Ben ne bahtsızım.” diyerek Allah’ın (c.c.) takdirine isyan etmemeli, gayreti elden bırakmamalıdır.